Iedereen ervaart weleens stress. Stress hoort nu eenmaal bij het leven, net als honger en dorst. Vaak is stress ook gezond en behulpzaam, bv vlak voor een presentatie of optreden. De stress zorgt er dan voor dat je alert en gefocust bent. Maar soms duurt de stress te lang en ben je niet in staat om te ontspannen en te herstellen van de stress. Dan kan stress chronisch worden en zelfs leiden tot overspannenheid en uiteindelijk burn-out.
Mijn ervaring met chronische stress
Een aantal jaren geleden kwam ik zelf in een situatie terecht waarin mijn stress chronisch werd en ik overspannen raakte. Naast mijn onderzoeksbaan werd ik voorzitter van een meditatiecentrum. Het was druk, maar leuk. Helaas liep toen mijn relatie stuk en werd één van mijn meest ervaren medebestuursleden langdurig ziek, waarna ik meer taken en verantwoordelijkheid op mij ging nemen. Alles bij elkaar was dit teveel. Doordat ik me zo verantwoordelijk voelde ging ik toch door, en nam niet de tijd voldoende te rouwen over het einde van mijn relatie. Resultaat: chronische stress.
Ik was voortdurend (ook lichamelijk) gespannen, ik sliep slecht, mijn vermoeidheid nam toe en ik werd steeds prikkelbaarder. Op het laatst, na meer dan een jaar, kon ik zelfs de meest eenvoudige keuzes niet meer maken. Als ik een vraag kreeg wilde iets in mij het liefst gaan schreeuwen en opgerold in een hoekje gaan liggen. Pas toen ik merkte dat ik ruim 5 kilo was afgevallen viel het kwartje, en besefte ik dat ik erg ongezond bezig was. Gelukkig kon ik toen redelijk eenvoudig het tij keren. Ik droeg mijn voorzitterstaken over op anderen, maakte afspraken met mijn leidinggevende op mijn werk en nam eindelijk de tijd uit te rusten en mijn wonden te likken. Na een maand of 2 voelde ik me weer best goed, had ik weer energie en kreeg ik ook weer zin om dingen te gaan doen.
Ik vrees dat velen die dit lezen wel één en ander zullen herkennen in mijn verhaal. Onze levens zitten zo vol met bezigheden, we staan voortdurend bloot aan zoveel prikkels, dat onze stresswijzers angstvallig vaak uitslaan in het rood. En als er dan –zoals bij mij- iets ingrijpends gebeurt in je leven, dan heb je niet meer de ruimte om dit op te vangen. Niet voor niets komt burn-out zoveel voor.
Je hebt stressklachten, wat nu?
Stress symptomen zijn heel divers, maar veel voorkomende klachten zijn bv een opgejaagd gevoel, piekeren, moeheid en nek-, rug- of buikpijn. Herken je stresssignalen bij jezelf? Mijn advies is dan om hier goed naar te luisteren, laat het niet te ver komen! Misschien kun je net als ik eenvoudig wat veranderen in je leven. Algemene tips zijn lastig om te geven, omdat jouw specifieke situatie en persoonlijkheid bepalend zijn. Maar wellicht kun je leren beter om te gaan met je stress. Bijvoorbeeld, praten over hoe je je voelt en actief ontspanning zoeken is behulpzamer dan maar even met de tanden op elkaar doorzetten. Of misschien is het echt nodig je leven even onder de loep te nemen zodat je leven en werk meer in balans kunt brengen. En kom je er alleen niet zo goed uit, dan kun je natuurlijk gebruik maken van een coach om je hierin te begeleiden. Want zeg nou eerlijk, een leven vrij van stressklachten, dat gun je jezelf toch?
